Ажил үүргийн жагсаалт and Бичих зөвлөгөө: Difference between pages

From Mongolian script
(Difference between pages)
Jump to navigation Jump to search
Created page with "== Судалгаа хийж, баримт бичиг бэлдэх == # Стандартын бүрэн хэмжээний тодорхойлолт бичих # Тунгаамал загварын баримтжуулалт бичих # Энгийн хэрэглэгчид зориулсан гарын авлага бичих # Энэ викиг баяжуулан, хөгжүүлэх # Сурагчдад зориулсан гарын авлага бэлдэх # Фонт..."
 
Created page with "= Бичих зөвлөмж = == Бэлтгэл == Монгол бичихээр компьютерт бичихийн тулд дараах үндсэн алхмуудыг дагаарай. # Фонт #; Монгол бичгийн фонт суулгах [https://wiki.mngl.net/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%85_%D0%B7%D0%B0%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80#.D0.A4.D0.BE.D0.BD.D1.82_.D1.81.D1.83.D1.83.D0.BB.D0.B3.D0.B0.D1.85 заавар] # Гарын др..."
 
Line 1: Line 1:
== Судалгаа хийж, баримт бичиг бэлдэх ==
= Бичих зөвлөмж =
== Бэлтгэл ==
Монгол бичихээр компьютерт бичихийн тулд дараах үндсэн алхмуудыг дагаарай.
# Фонт
#; Монгол бичгийн фонт суулгах [https://wiki.mngl.net/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%85_%D0%B7%D0%B0%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80#.D0.A4.D0.BE.D0.BD.D1.82_.D1.81.D1.83.D1.83.D0.BB.D0.B3.D0.B0.D1.85 заавар]
# Гарын драйвер
#; Өөрийн үйлдлийн системд тохирсон гарын драйвер суулгах [https://wiki.mngl.net/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%85_%D0%B7%D0%B0%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80#.D0.93.D0.B0.D1.80.D1.8B.D0.BD_.D0.B4.D1.80.D0.B0.D0.B9.D0.B2.D0.B5.D1.80_.D1.81.D1.83.D1.83.D0.BB.D0.B3.D0.B0.D1.85 заавар]
# Бичвэрийн программ
#; Монгол бичгээр босоо чиглэлд бичихийн тулд босоо чиглэл дэмждэг бичвэрийн программ байх шаардлагатай.
#;* Виндоус үйлдлийн системд Майкрософт оффис 2007 ба түүнээс шинэ хувилбар
#;* Мак үйлдлийн системд Лайбре оффис
#;* Линүкс үйлдлийн системд Лайбре оффис юм уу Опеноффис дээр бичихийг зөвлөж байна.
#; Хэрвээ танд оффис байхгүй бол үйлдлийн системдээ тохирсон төлбөргүй, нээлттэй эх бүхий [https://www.libreoffice.org/download/download/ Лайбре оффис], [http://www.openoffice.org/download/ Опен оффис]ыг татаж аваарай.
# Гарын байрлал
#; Доорх зурагт монгол бичгийн гарын байрлалыг харуулав.
#; Анхаарах <nowiki>:</nowiki> Монгол бичгийн гарын байрлал нь латин цагаан толгойн qwerty байрлалтай бараг адил бөгөөд Гэ-f, Га-g, Ха-h, Хэ-k үсгүүд дээр тус тус байршиж байгааг анхаарна уу.
[[File:keyboard-layout.png|710px|center|alt=Гарын байрлал|Гарын байрлал ]]


# Стандартын бүрэн хэмжээний тодорхойлолт бичих
== Оффисын программууд дээр бичих ==
# Тунгаамал загварын баримтжуулалт бичих
=== Майкрософт оффис ===
# Энгийн хэрэглэгчид зориулсан гарын авлага бичих
Майкрософт оффис нь 2007 ба түүнээс шинэ хувилбартаа босоо чиглэл дэмждэг болсон. Та майкрософт оффист монгол бичгээр босоо чиглэлд бичихдээ дараах алхмуудыг дагана уу.
# Энэ викиг баяжуулан, хөгжүүлэх
# Сурагчдад зориулсан гарын авлага бэлдэх
# Фонт хөгжүүлэгчдэд зориулсан гарыг авлага бичих
# Монгол бичгийн цэг, цэгэн тэмдэглэгээний дүрэм журмын талаар судлах, баримтжуулах
# Монгол бичгийн гарын оновчилсон байрлалыг тогтоох
# Тод үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Монгол Али Гали үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Манж үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Манж Али Гали үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Шивээ үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Шивээ Али Гали үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Вагиндра үсгийн кодчиллыг хийх
# Дөрвөлжин үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Хэвтээ дөрвөлжин үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Соёмбо үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх
# Соёмбо үсгийн кодчиллыг шалгаж, цэгцлэх


== Орчуулга ==
# Чойжинжав багшийн монгол бичгийн кодчилол номыг хятад хэлнээс монгол хэл рүү орчуулах
# Тунгаамал загварын бүрэн хэмжээний тодорхойлолтыг англи хэлээр бэлдэх
# Unicode document registry буюу англи хэлнээс чухал баримтуудыг монгол руу орчуулах
# Энэ Викиг англи хэл рүү орчуулах
# Энэ Викиг Монгол бичиг рүү хөрвүүлэх


== Програмчлал, программын тест, фонт хийх ==
'''БАРИМТЫН ТОХИРГОО'''
# Одоо хэрэглэгдэж буй бүх кодчиллоор үүссэн баримтыг тунгаамал загварын кодчилол руу хөрвүүлэх
# Adobe-н хэвлэлийн программууд дээр Тунгаамал загварыг холбож, хэвлэх боломжтой болгох
# Adobe-н бүтээгдэхүүнүүд дээр Тунгаамал загвараар бичих, баримт боловсруулах боломжтой болгох
# Монгол бичгийн бүрэн хэмжээний гарнитур бүхий фонт бүтээх
# Өмнө хийсэн байсан 10 гаруй фонтуудыг тунгаамал загварт тохируулан засварлах, хөгжүүлэх
# Тунгаамал загварт тохирох монгол бичгийн фонтуудыг хөгжүүлэх
# Монгол бичгийн алдаа шалгуурыг тунгаамал загварт тохируулах хөгжүүлэх
# Монгол бичиг, кирилл бичиг хоорондын хөрвүүлэгчийг тунгаамал загварт тохируулан хийх
# AAT технологийн фонт хөгжүүлэх
# Webkit engine bug засах
# Graphite (SILGraphite, урьд OpenGraphite гэдэг байсан) технологийн фонт хийж хөгжүүлэх
# Монгол бичгийн оновчилсон байрлалын дагуу гарыг хийх
# Гаргасан гарын багцын суулгагчийг нэмэх, шинэчлэх, арчлах
# iOS бүхий гар утасны орчинд босоогоор бичих боломжтой Chat app хийх
# Android бүхий гар утасын орчинд босоогоор бичих боломжтой Chat app хийх
# Тод үсгийн гарын драйвер хийх
# Тод үсгийн фонт хийх
# Манж үсгийн гарын драйвер хийх
# Манж үсгийн фонт хийх
# Шивээ үсгийн гарын драйвер хийх
# Шивээ үсгийн фонт хийх
# Дөрвөлжин үсгийн гарын драйвер хийх
# Дөрвөлжин үсгийн фонт хийх
# Хэвтээ дөрвөлжин үсгийн фонт хийх
# Хэвтээ дөрвөлжин гарын драйвер хийх


== Хурал, зөвлөгөөн, уулзалт ==
{| class="wikitable"
|-
|'''1. Хэлээ сонгох:'''<br>
Хэлээ "Mongolian (Traditional Mongolian, Mongolia)" болгон сонгох (Таны үйлдлийн систем виндоус 7 бол "Mongolian (Traditional Mongolian, PRC)"-г сонгоно)<br>
[https://wiki.mngl.net/index.php?title=%D0%91%D0%B8%D1%87%D0%B8%D1%85_%D0%B7%D3%A9%D0%B2%D0%BB%D3%A9%D0%B3%D3%A9%D3%A9#.D0.91.D1.8D.D0.BB.D1.82.D0.B3.D1.8D.D0.BB Бэлтгэл] хэсэгт гарын драйвер суулгаснаар таны хэлний сонголтод монгол бичиг орж ирсэн байх болно.
|
[[File:Language_bar.PNG|border|300px|center|alt=Хэл сонгох|Хэл сонгох]]<br>


# Улаанбаатар хотноо болох Mongolian Ad Hoc уулзалтад бэлтгэх
|-
# Монгол бичгийн оновчилсон гарыг үндэсний стандартад өргөн барих, батлуулах
|'''2. Майкрософт оффист босоо чиглэл идэвхжүүлэх:'''<br>
# UTC #159 хуралдаанд оролцох
Оффисын Page Layout цэсний Text Direction-аас Vertical for Mongolian-ыг сонгон босоо чиглэл идэвхжүүлнэ.
# 1-2 сар тутам хуралддаг Unicode-н Script ad hoc meeting-д аль болох тогтмол оролцох
|
[[File:Text_direction.PNG|border|300px|center|alt=Босоо чиглэл|Босоо чиглэл]]<br>
 
|-
| colspan="2" |'''3. Бичих:'''<br>
Тунгаамал загварыг дэмжсэн фонт сонгоно. (MongolianScript, Classical Mongolian Dashtseden гэх мэт)<br>
Ингээд л шууд бичиж эхэлнэ.<br>
[[File:Text-2.PNG|border|600px|center|alt=Фонт сонгох|Фонт сонгох]]
|}
 
=== Лайбре оффис ===
Та Лайбре оффист монгол бичгээр босоо чиглэлд бичихдээ дараах алхмуудыг дагана уу.<br>
 
'''ҮНДСЭН ТОХИРГОО'''
 
{| class="wikitable"
|-
|'''CTL идэвхжүүлэх алхам 1:'''<br>
CTL буюу "Төвөгтэй бичвэрийг зураглах" сонголтыг идэвхжүүлэхдээ Tools->Language->For All Text->More-г сонгоно.
|
[[File:Libre-1.png|border|300px|center|alt=CTL идэвхжүүлэх|CTL идэвхжүүлэх]]
|
|-
|'''CTL идэвхжүүлэх алхам 2:'''<br>
Гарч ирсэн цонхноос Asian болон Complex text layout-г идэвхжүүлэн Apply дарна.
|
[[File:Libre-2.png|border|300px|center|alt=CTL идэвхжүүлэх|CTL идэвхжүүлэх]]
|
|-
|'''CTL-ийн үндсэн фонт сонгох:'''<br>
CTL-ийн үндсэн фонтоор монгол бичгийн фонт сонгосноор таныг монгол бичгээр бичиж эхлэхэд автоматаар танин тухайн фонт руу шилжинэ.<br>
Basic Fonts(CTL) рүү орон фонтыг монгол бичгийн фонт болгон тохируулна
|
[[File:Libre-3.png|border|300px|center|alt=Фонт тохируулах|Фонт тохируулах]]
|
|}
 
'''Санамж: Эдгээр алхмуудыг нэг удаа тохируулахад таны тохиргоо хадгалагдах тул оффис нээх бүрдээ тохируулах шаардлагагүй. '''<br>
 
 
'''БАРИМТЫН ТОХИРГОО'''
 
{| class="wikitable"
|-
|'''Босоо чиглэл идэвхжүүлэх алхам 1:'''<br>
Format цэсний Page-ийг сонгоно.
|
[[File:Libre-4.png|border|300px|center|alt=Босоо чиглэл тохируулах|Босоо чиглэл тохируулах]]
|
|-
|'''Босоо чиглэл идэвхжүүлэх алхам 2:'''<br>
Text direction-ээс Left-to-right(vertical) сонгоно. Ингэснээр та тухайн баримтад босоо чиглэлд бичих боломжтой болно.<br>
 
'''Санамж:''' Хэрвээ таны оффис хуучирсан хувилбар бол энэ хэсэгт Left-to-right(vertical) сонголт гарч ирэхгүй. Тиймээс оффисоо шинэчлэх эсвэл [https://wiki.mngl.net/index.php?title=%D0%91%D0%B8%D1%87%D0%B8%D1%85_%D0%B7%D3%A9%D0%B2%D0%BB%D3%A9%D0%B3%D3%A9%D3%A9#.D0.9E.D0.BF.D0.B5.D0.BD_.D0.BE.D1.84.D1.84.D0.B8.D1.81 энэ] хэсэгт бичсэнчлэн загвар файлыг Лайбре оффисоор нээн бичнэ.
|
[[File:Libre-5.png|border|300px|center|alt=Босоо чиглэл тохируулах|Босоо чиглэл тохируулах]]
|
|-
|'''Монгол бичгээр бичих:'''<br>
1. Хэлний сонголтоос "Mongolian (Mongolian script, Bolorsoft)"-г сонгоно.<br>
2. Бичнэ.
|
[[File:Libre-6.png|border|300px|center|alt=Бичих|Бичих]]
|
|}
 
=== Опен оффис ===
Опен оффис монгол бичгийн босоо чиглэл дэмждэг боловч тохиргоо нь нээгдээгүй тул загвар файлын тусламжтай бичнэ. Ийнхүү бичихдээ дараах алхмуудыг дагна уу.
 
'''Опен оффист бичих заавар'''
 
{| class="wikitable"
|-
|'''Загвар файл татаж авах:'''<br>
Энэ [https://www.mngl.net/downloads/templates/mongolian_script.ott холбоос]оор орж загвар файл татаж авна. Татсан загвар файл дээр хулганын баруун товчийг дарж "Open with"-ыг сонгоно.
|
[[File:Open-1.PNG|border|300px|center|alt=Загвар файл нээх|Загвар файл нээх]]
|
|-
|'''Загвар файл нээх:'''<br>
Гарч ирсэн цонхноос Опен оффис программыг сонгоно. Цаашид энэ файлыг дандаа Опен оффисоор нээхийг хүсвэл "Always use this app to open .ott files" цонхыг идэвхжүүлэн OK дарна.
|
[[File:Open-2.PNG|border|300px|center|alt=Загвар файл нээх|Загвар файл нээх]]
|
|-
|colspan=2 |'''Загвар файл нээх:'''<br>
Нээгдсэн загвар файл дараах байдалтай харагдана. Үсгийн фонт өөр харагдаж байвал танд тухайн фонт суугаагүй байна гэсэн үг. (Фонтуудыг https://www.mngl.net/download/ хаягаас татаж авна.)<br>
Та монгол бичгээр бичих бүрдээ энэхүү файлыг засварлан бичиж болно.<br>
[[File:Open-3.PNG|border|600px|center|alt=Загвар файл нээх|Загвар файл нээх]]
|-
|'''Хэл сонгох:'''<br>
Хэлээ "Mongolian (Traditional Mongolian, Mongolia)" болгон сонгоно. (Таны үйлдлийн систем виндоус 7 бол "Mongolian (Traditional Mongolian, PRC)"-г сонгоно)<br>
[https://wiki.mngl.net/index.php?title=%D0%91%D0%B8%D1%87%D0%B8%D1%85_%D0%B7%D3%A9%D0%B2%D0%BB%D3%A9%D0%B3%D3%A9%D3%A9#.D0.91.D1.8D.D0.BB.D1.82.D0.B3.D1.8D.D0.BB Бэлтгэл] хэсэгт гарын драйвер суулгаснаар таны хэлний сонголтод монгол бичиг орж ирсэн байх болно.<br>
 
Ингээд Опен оффис программ дээр босоо чиглэлд бичих боломжтой боллоо.
|
[[File:Language_bar.PNG|border|300px|center|alt=Хэл сонгох|Хэл сонгох]]
|
|
|}
 
'''Санамж: Хэрвээ та Мак үйлдлийн системийн хэрэглэгч бол Опен оффисын Мак дээрх хувилбар чиглэлийн алдаатай тул ижил төстэй Лайбре оффис программыг хэрэглэхийг зөвлөж байна.'''<br>
 
== Гарын байрлал ==
Монгол бичгээр хурдан, зөв бичихийн тулд гарын байрлал болон тусгай тэмдэгтүүдийн талаар мэдэх шаардлагатай.
[[File:keyboard-layout.png|710px|center|alt=Гарын байрлал|Гарын байрлал ]]
 
=== Тусгай тэмдэгтийн тайлбар ===
 
{| class="wikitable"
|-
! rowspan="2" | Латин товч !! rowspan="2" | Нэр !! colspan="3" | Жишээ !! rowspan="2" | Тайлбар
|-
! Монгол бичгээр1 !! Дарах товч !! Кириллээр
|-
| ‘ || Нөхцөл залгавар холбогч <br/>(NNBSP) || {{Mongol|ᠡᠵᠢ ᠶᠢᠨ <br/>ᠮᠠᠯ ᠤᠨ <br/>ᠠᠮᠢᠲᠠᠨ ᠤ <br/>ᠰᠡᠳᢈᠢᠯ ᠢ }} || eji‘yin  <br/>mal‘un <br/>amitan‘u <br/>sedkil‘i || ээжийн <br/>малын <br/>амьтны <br/>сэтгэлийг || Тусад нь бичих залгаврын өмнө дарна.
|-
| Shift+1  || Хувилбар сонгуур <br/>(FVS - <br/>Free variation selector) || {{Mongol|ᠠᠲ᠋ᠣᠮ <br/>ᠡᠳ᠋ <br/>ᠯᠧᠨ᠋ᠲ <br/> ᠻᠢᠨᠣ᠋ <br/>  ᠪᠦ᠋ᠦ <br/>}} || at(shift+1)om <br/>ed(shift+1) <br/>l;n(shift+1)t <br/>(shift+k)ino(shift+1) <br/>bv(shift+1)v || атом <br/>эд <br/>лент <br/>кино <br/>бүү || Үсгийн онцлог хэлбэрийг гаргахын тулд тухайн үсгийнхээ ард дарна.
|-
| Shift+2 <br/>(shift+a <br/>shift+e) <br/> || Эгшиг тусгаарлагч <br/>(MVS – <br/>Mongolian vowel separator) || {{Mongol|ᠪᠠᠶᠢᠨ᠎ᠠ<br/>ᠠᠬ᠎ᠠ <br/>ᢈᠡᠯᠡᠨ᠎ᠡ <br/>ᠪᠢᠴᠢᠯ᠎ᠡ }} || bayin(shift+a) <br/>ah(shift+a) <br/>kelen(shift+e) <br/>bicil(shift+e) || байна <br/>ах <br/>хэлнэ <br/>бичлээ || Үгээс тусад нь бичих эгшгийн өмнө дарна. <br/>Хялбарчлахын үүднээсshift+a, shift+e дээр мөн байрлуулсан.
|-
| Shift+6 || Зураас <br/>(soft hyphen)
|style="min-width:100px"| <div class="mb" style="display:inline-block; height:100px">ᠠᠯᠲᠠᠨ᠆ᠣᠳᠤ <br/>ᠨᠠᠰᠤᠨ᠆ᠤᠷᠲᠤ <br/>ᠮᠡᠨᠳᠦ᠆ᠠᠮᠤᠷ <br/>ᠠᠨᠤ᠆ᠦᠵᠢᠨ <br/></div> || altan(shift+6)odu <br/>nasun(shift+6)urtu <br/>mendv(shift+6)amur <br/>anu(shift+6)vjin || Алтан-Од <br/>Насан-Урт <br/>Мэнд-Амар <br/>Ану-Үжин || Монголд хоёроос дээш үгээс бүтсэн нэрийн хоёр дахь үг эгшгээр эхэлж байвал зураас тавьдаг.
|-
| Shift+[ || Тэг урттай холбогч <br/>(ZWJ- <br/>Zero width joiner) || {{Mongol|ᠠᠯᠲᠠᠨ‍ᠣᠳᠤ <br/>ᠨᠠᠰᠤᠨ‍ᠤᠷᠲᠤ <br/>ᠮᠡᠨᠳᠦ‍ᠠᠮᠤᠷ <br/>ᠠᠨᠤ‍ᠦᠵᠢᠨ }} || altan(shift+[)odu <br/>nasun(shift+[)urtu <br/>mendv(shift+[)amur <br/>anu(shift+[)vjin || Алтан-Од <br/>Насан-Урт <br/>Мэнд-Амар <br/>А. Ану-Үжин || Өвөр Монголд дээрх  тохиолдолд залгаж бичих ба эгшгийг үгийн эхний хэлбэрээр нь, гэхдээ титмийг шүд болгон бичдэг.
|-
|  ||  || {{Mongol|ᠠ‍ <br/>ᠡ‍ <br/>ᠣ‍᠂ <br/>ᠦ‍ ᠂ }} || a(shift+[) <br/>e(shift+[) <br/>o(shift+[), <br/>v(shift+[), || А <br/>Э <br/>О. <br/>Ү. || Овгийн эхний үсэг, цагаан толгой гэх мэтэд үсгийг дангаар бичих үед дарна.
|-
| Shift+’ || Нуруу <br/>(nirugu) || {{Mongol|ᠨᠠ᠊ᠷᠣ᠋ }} || na(shift+’)ro(shift+1) || Наро || Зориудаар нуруу нэмж бичих шаардлагатай үед дарна.
|}
 
=== Үсгийн тайлбар ===
 
{| class="wikitable"
|-
! Латин !! Монгол тэмдэгт !! Жишээ !! Дарах товч !! Кириллээр !! Тайлбар
|-
| Q || {{Mongol|ᠥ }}|| {{Mongol|ᠥᠳᠦ <br/>ᠥᠰ}} || qdv <br/>qs || өд <br/>өс <br/> <br/> <br/> ||
|-
| W || {{Mongol|ᠸ}}|| {{Mongol|ᠬᠣᠷᠸᠠ <br/>ᠸᠠᠭᠠᠷ}} || horwa <br/>wagar || хорвоо  <br/>ваар ||
|-
| E || {{Mongol|ᠡ}}  || {{Mongol|ᠡᠵᠢ <br/>ᠡᠨᠡ}} || eji <br/>ene || ээж <br/>энэ ||
|-
| R || {{Mongol|ᠷ}}|| {{Mongol|ᠷᠠᠰᠢᠶᠠᠨ <br/>ᠠᠷᠪᠠᠨ}} || rasiyan<br/>arban || рашаан<br/>арван ||
|-
| T || {{Mongol|ᠲ}}|| {{Mongol|ᠲᠡᠷᠡ <br/>ᠲᠡᠮᠡᢉᠡ}} || tere<br/>temefe || тэр <br/>тэмээ ||
|-
| Y || {{Mongol|ᠶ}}|| {{Mongol|ᠶᠠᠮᠤᠨ ᠭᠤᠷᠪᠠ ᠶᠢᠨ<br/>ᠣᠷᠤᠨ ᠢᠶᠠᠨ <br/>ᠰᠠᠶᠢᠬᠠᠨ ᠰᠠᠶ᠋ᠢᠬᠠᠨ}} || yamun <br/>gurba‘yin <br/>orun‘iyan <br/>sayiqan  <br/>say(shift+1)ihan || яам <br/>гурвын <br/>орноо </br>сайхан <br/>саяхан || 1. Я гийгүүлэгч бүхий үгэнд шууд бичихэд этгэртэй гарна. <br/>2. -йин, ийан/ийэн нөхцөлийг бичихэд шилбэ хэлбэртэй гарна.  <br/>3. Хос эгшгийн бүтцэд бичихэд шууд шилбэ хэлбэртэй гарна. <br/>4. Хос эгшигтэй адил бүтцэд “я” бичих үед ард нь FVS (хувилбар сонгуур) дарахад этгэр хэлбэртэй гарна.
|-
| U || {{Mongol|ᠤ}}|| {{Mongol|ᠤᠯᠤᠰ <br/>ᠤᠬᠠᠭᠠᠨ}} || ulus <br/>uhagan || улс <br/>ухаан ||
|-
| I || {{Mongol|ᠢ}}|| {{Mongol|ᠢᠨᠢᠶᠡ <br/>ᠢᠵᠢᠯᠢ}} || iniye <br/>ijili || инээ <br/>ижил ||
|-
| O || {{Mongol|ᠣ}}|| {{Mongol|ᠣᠳᠤ <br/>ᠣᠯᠠᠨ}} || odu <br/>olan || одоо <br/>олон ||
|-
| P || {{Mongol|ᠫ}}|| {{Mongol|ᠫᠠᠷᠢᠰ <br/>ᠫᠤᠤᠵᠢᠩ}} || paris <br/>puujishift+n || Парис <br/>пуужин ||
|-
| [ || {{Mongol|ᠺ}}||  ||  ||  || Чагтан “Га” үсэг.
|-
| A || {{Mongol|ᠠ}}|| {{Mongol|ᠠᠪᠤ <br/>ᠠᠮᠤᠷ}} || abu <br/>amur || аав <br/>амар ||
|-
| S || {{Mongol|ᠰ}}|| {{Mongol|ᠰᠠᠷᠠᠨ <br/>ᠰᠤᠪᠤᠳ}} || saran <br/>subud || саран <br/>сувд || Зарим өвөрмөц бичлэгтэй үгэнд “д” үсгийг хэвтээ бичих хэрэгтэй бол ард нь хувилбар сонгох тэмдэгт  (FVS) буюу shift+1 дарна.
|-
| D || {{Mongol|ᠳ}}|| {{Mongol|ᠡᠳᠡ <br/>ᠡᠳ᠋}} || ende <br/>ed(shift+1) || энд <br/>эд ||
|-
| F || {{Mongol|ᢉ}}|| {{Mongol|ᢉᠡᠷ <br/>ᢉᢈᠢᠷ}} || fer <br/>fkir || гэр <br/>хир || Эм үгийн “Гэ”
|-
| G || {{Mongol|ᠭ}}|| {{Mongol|ᠭᠠᠯ <br/>ᠭᠠᠷᠴᠠᠭ}}|| gal <br/>garcag || гал <br/>гарчиг || Эр үгийн “Га”
|-
| H || {{Mongol|ᠬ}}|| {{Mongol|ᠬᠠᠤᠯᠢ <br/>ᠬᠠᠴᠢᠨ}} || hauli <br/>hacin || хууль <br/>хачин || Эр үгийн “Ха”
|-
| J || {{Mongol|ᠵ}}|| {{Mongol|ᠵᠢᠯ <br/>ᠵᠠᠷᠢᠮ}} || jil <br/>jarim || жил <br/>зарим ||
|-
| K || {{Mongol|ᢈ}}|| {{Mongol|ᢈᠡᠷᠪᠡ <br/>ᢈᠡᠯᠡ}} || kerbe <br/>kele || хэрвээ <br/>хэл || Эм үгийн “Хэ”
|-
| L || {{Mongol|ᠯ}}|| {{Mongol|ᠯᠠ <br/>ᠯᠤᠤᠪᠠᠩ}} || la <br/>luuba(shift+n) || лаа <br/>лууван ||
|-
| Z || {{Mongol|ᠽ}}|| {{Mongol|ᠠᠽᠢ  <br/>ᠽᠠᠨᠳᠠᠨ}} || azi <br/>zandan || ази <br/>зандан ||
|-
| X || {{Mongol|ᠱ}}|| {{Mongol|ᠱᠠᠭᠠᠷᠳᠠ <br/>ᠵᠢᠱᠢᠶᠡᠯᠡ }} || xagarda <br/>jixiyel || шаард <br/>жишээл ||
|-
| C || {{Mongol|ᠴ}}|| {{Mongol|ᠴᠠᠭᠠᠨ  <br/>ᠴᠢᠮᠡᢉᠡ}} || cagan <br/>cimefe || цагаан <br/>чимээ ||
|-
| V || {{Mongol|ᠦ}}|| {{Mongol|ᠦᠨᠦᠷ <br/>ᢈᠦᠮᠦᠨ}} || vnvr <br/>kvmvn || үнэр <br/>хүмүүн ||
|-
| B || {{Mongol|ᠪ}}|| {{Mongol|ᠪᠢ <br/>ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ}} || bi <br/>bagatur || би <br/>баатар ||
|-
| N || {{Mongol|ᠨ}}|| {{Mongol|ᠠᠯᠲᠠᠨ <br/>ᠨᠠᠷᠠ}} || altan <br/>nara || алтан <br/>нар ||
|-
| M || {{Mongol|ᠮ}}|| {{Mongol|ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ <br/>ᠮᠥᠩᢈᠡ}} || mo(shift+n)gol <br/>mq(shift+n)ke || Монгол <br/>мөнх ||
|}
 
=== Шифттэй дарагдах болон гадаад үсгүүд ===
 
{| class="wikitable"
|-
! Латин !! Монгол тэмдэгт !! Жишээ !! Дарах товч !! Кириллээр !! Тайлбар
|-
| Shift+A || {{Mongol| ᠎ᠠ }} || {{Mongol|ᠪᠠᠶᠢᠨ᠎ᠠ <br/>ᠠᠬ᠎ᠠ }} || bayinshift+a <br/>ahshift+a || байна <br/>ах || Үгийн адагт орсон орхиц А  (эгшиг тусгаарлагч MVS тэмдэгтийн хамт)
|-
| Shift+E || {{Mongol| ᠎ᠡ }} || {{Mongol|ᢈᠡᠨ᠎ᠡ <br/>ᠨᠡᠷ᠎ᠡ }} || gen(shift+e) <br/>ner(shift+e) || гэнэ <br/>нэр || Үгийн адагт орсон орхиц Э  (эгшиг тусгаарлагч MVS тэмдэгтийн хамт)
|-
| Shift+N || {{Mongol| ᠩ}} || {{Mongol|ᠠᠩᠬ᠎ᠠ <br/>ᠡᠩᢈᠡ }} || a(shift+n)h(shift+a) <br/>e(shift+n)ke || анх <br/>энх || Их инхлэг
|-
| Shift+L || {{Mongol| ᡀ}} || {{Mongol|ᡀᠠᠭᠪᠠ <br/>ᡀᠠᠰᠠ }} || (shift+l)agba <br/>(shift+l)asa || лхагва <br/>Лхас || “Лх”
|-
| ; || {{Mongol| ᠧ}} || {{Mongol|ᠸᠧᠪ <br/>ᠯᠧᠨᠢᠨ }} || w;b <br/>l;nin || веб <br/>ленин || Гадаад үгийн “Е”
|-
| Shift+K || {{Mongol| ᠻ}} || {{Mongol|ᠻᠢᠨᠣ᠋ <br/>ᠻᠢᠷᠢᠯᠯ }} || (shift+k)ino(shift+1) <br/>(shift+k)irill || кино <br/>кирилл || Гадаад үгийн “К” 
|-
| Shift+F || {{Mongol| ᠹ}} || {{Mongol|ᠹᠠᠻᠰ <br/>ᠹᠧᠷᠮ }} || (shift+f)a(shift+k)s <br/>(shif+f);rm || факс <br/>ферм || Гадаад үгийн “Ф” 
|-
| Shift+C || {{Mongol| ᠼ}} || {{Mongol|ᠼᠢᠷᠻᠣᠨ <br/>ᠸᠠᠻᠼᠢᠨ }} || (shift+c)ir(shift+k)on <br/>wa(shift+k)(shift+c)in || циркон <br/>вакцин || Гадаад үгийн “Ц” 
|-
| Shift+H || {{Mongol| ᠾ}} || {{Mongol|ᠾᠷᠣᠮ <br/>ᠾᠯᠣᠷ }} || (shift+h)rom <br/>(shift+h)lor || хром <br/>хлор || Гадаад үгийн “Х”
|-
| Shift+J || {{Mongol| ᠿ}} || {{Mongol|ᠿᠦᠷᠨᠠᠯ <br/>ᠿᠦᠻᠣᠸ}} || (shift+j)vrnal <br/>(shift+j)v(shift+k)ow || журнал <br/>Жуков || Гадаад үгийн “Ж”
|-
| Shift+Q || {{Mongol| ᡂ}} || {{Mongol|ᡂᠢ }} || (Shift+q)i || чий || Хятад хэлний “qi” үеийг тэмдэглэх тусгай үсэг.
|-
| Shift+Z || {{Mongol| ᡁ}} || {{Mongol|ᡁᠢᠯᠢ }} || (shift+z)ili || Жыли || Хятад хэлний “жы” үеийг тэмдэглэх тусгай үсэг.
|}

Revision as of 07:51, 18 November 2024

Бичих зөвлөмж

Бэлтгэл

Монгол бичихээр компьютерт бичихийн тулд дараах үндсэн алхмуудыг дагаарай.

  1. Фонт
    Монгол бичгийн фонт суулгах заавар
  2. Гарын драйвер
    Өөрийн үйлдлийн системд тохирсон гарын драйвер суулгах заавар
  3. Бичвэрийн программ
    Монгол бичгээр босоо чиглэлд бичихийн тулд босоо чиглэл дэмждэг бичвэрийн программ байх шаардлагатай.
    • Виндоус үйлдлийн системд Майкрософт оффис 2007 ба түүнээс шинэ хувилбар
    • Мак үйлдлийн системд Лайбре оффис
    • Линүкс үйлдлийн системд Лайбре оффис юм уу Опеноффис дээр бичихийг зөвлөж байна.
    Хэрвээ танд оффис байхгүй бол үйлдлийн системдээ тохирсон төлбөргүй, нээлттэй эх бүхий Лайбре оффис, Опен оффисыг татаж аваарай.
  4. Гарын байрлал
    Доорх зурагт монгол бичгийн гарын байрлалыг харуулав.
    Анхаарах : Монгол бичгийн гарын байрлал нь латин цагаан толгойн qwerty байрлалтай бараг адил бөгөөд Гэ-f, Га-g, Ха-h, Хэ-k үсгүүд дээр тус тус байршиж байгааг анхаарна уу.
Гарын байрлал
Гарын байрлал

Оффисын программууд дээр бичих

Майкрософт оффис

Майкрософт оффис нь 2007 ба түүнээс шинэ хувилбартаа босоо чиглэл дэмждэг болсон. Та майкрософт оффист монгол бичгээр босоо чиглэлд бичихдээ дараах алхмуудыг дагана уу.


БАРИМТЫН ТОХИРГОО

1. Хэлээ сонгох:

Хэлээ "Mongolian (Traditional Mongolian, Mongolia)" болгон сонгох (Таны үйлдлийн систем виндоус 7 бол "Mongolian (Traditional Mongolian, PRC)"-г сонгоно)
Бэлтгэл хэсэгт гарын драйвер суулгаснаар таны хэлний сонголтод монгол бичиг орж ирсэн байх болно.

Хэл сонгох
Хэл сонгох

2. Майкрософт оффист босоо чиглэл идэвхжүүлэх:

Оффисын Page Layout цэсний Text Direction-аас Vertical for Mongolian-ыг сонгон босоо чиглэл идэвхжүүлнэ.

Босоо чиглэл
Босоо чиглэл

3. Бичих:

Тунгаамал загварыг дэмжсэн фонт сонгоно. (MongolianScript, Classical Mongolian Dashtseden гэх мэт)
Ингээд л шууд бичиж эхэлнэ.

Фонт сонгох
Фонт сонгох

Лайбре оффис

Та Лайбре оффист монгол бичгээр босоо чиглэлд бичихдээ дараах алхмуудыг дагана уу.

ҮНДСЭН ТОХИРГОО

CTL идэвхжүүлэх алхам 1:

CTL буюу "Төвөгтэй бичвэрийг зураглах" сонголтыг идэвхжүүлэхдээ Tools->Language->For All Text->More-г сонгоно.

CTL идэвхжүүлэх
CTL идэвхжүүлэх
CTL идэвхжүүлэх алхам 2:

Гарч ирсэн цонхноос Asian болон Complex text layout-г идэвхжүүлэн Apply дарна.

CTL идэвхжүүлэх
CTL идэвхжүүлэх
CTL-ийн үндсэн фонт сонгох:

CTL-ийн үндсэн фонтоор монгол бичгийн фонт сонгосноор таныг монгол бичгээр бичиж эхлэхэд автоматаар танин тухайн фонт руу шилжинэ.
Basic Fonts(CTL) рүү орон фонтыг монгол бичгийн фонт болгон тохируулна

Фонт тохируулах
Фонт тохируулах

Санамж: Эдгээр алхмуудыг нэг удаа тохируулахад таны тохиргоо хадгалагдах тул оффис нээх бүрдээ тохируулах шаардлагагүй.


БАРИМТЫН ТОХИРГОО

Босоо чиглэл идэвхжүүлэх алхам 1:

Format цэсний Page-ийг сонгоно.

Босоо чиглэл тохируулах
Босоо чиглэл тохируулах
Босоо чиглэл идэвхжүүлэх алхам 2:

Text direction-ээс Left-to-right(vertical) сонгоно. Ингэснээр та тухайн баримтад босоо чиглэлд бичих боломжтой болно.

Санамж: Хэрвээ таны оффис хуучирсан хувилбар бол энэ хэсэгт Left-to-right(vertical) сонголт гарч ирэхгүй. Тиймээс оффисоо шинэчлэх эсвэл энэ хэсэгт бичсэнчлэн загвар файлыг Лайбре оффисоор нээн бичнэ.

Босоо чиглэл тохируулах
Босоо чиглэл тохируулах
Монгол бичгээр бичих:

1. Хэлний сонголтоос "Mongolian (Mongolian script, Bolorsoft)"-г сонгоно.
2. Бичнэ.

Бичих
Бичих

Опен оффис

Опен оффис монгол бичгийн босоо чиглэл дэмждэг боловч тохиргоо нь нээгдээгүй тул загвар файлын тусламжтай бичнэ. Ийнхүү бичихдээ дараах алхмуудыг дагна уу.

Опен оффист бичих заавар

Загвар файл татаж авах:

Энэ холбоосоор орж загвар файл татаж авна. Татсан загвар файл дээр хулганын баруун товчийг дарж "Open with"-ыг сонгоно.

Загвар файл нээх
Загвар файл нээх
Загвар файл нээх:

Гарч ирсэн цонхноос Опен оффис программыг сонгоно. Цаашид энэ файлыг дандаа Опен оффисоор нээхийг хүсвэл "Always use this app to open .ott files" цонхыг идэвхжүүлэн OK дарна.

Загвар файл нээх
Загвар файл нээх
Загвар файл нээх:

Нээгдсэн загвар файл дараах байдалтай харагдана. Үсгийн фонт өөр харагдаж байвал танд тухайн фонт суугаагүй байна гэсэн үг. (Фонтуудыг https://www.mngl.net/download/ хаягаас татаж авна.)
Та монгол бичгээр бичих бүрдээ энэхүү файлыг засварлан бичиж болно.

Загвар файл нээх
Загвар файл нээх
Хэл сонгох:

Хэлээ "Mongolian (Traditional Mongolian, Mongolia)" болгон сонгоно. (Таны үйлдлийн систем виндоус 7 бол "Mongolian (Traditional Mongolian, PRC)"-г сонгоно)
Бэлтгэл хэсэгт гарын драйвер суулгаснаар таны хэлний сонголтод монгол бичиг орж ирсэн байх болно.

Ингээд Опен оффис программ дээр босоо чиглэлд бичих боломжтой боллоо.

Хэл сонгох
Хэл сонгох

Санамж: Хэрвээ та Мак үйлдлийн системийн хэрэглэгч бол Опен оффисын Мак дээрх хувилбар чиглэлийн алдаатай тул ижил төстэй Лайбре оффис программыг хэрэглэхийг зөвлөж байна.

Гарын байрлал

Монгол бичгээр хурдан, зөв бичихийн тулд гарын байрлал болон тусгай тэмдэгтүүдийн талаар мэдэх шаардлагатай.

Гарын байрлал
Гарын байрлал

Тусгай тэмдэгтийн тайлбар

Латин товч Нэр Жишээ Тайлбар
Монгол бичгээр1 Дарах товч Кириллээр
‘ Нөхцөл залгавар холбогч
(NNBSP)

ᠡᠵᠢ ᠶᠢᠨ
ᠮᠠᠯ ᠤᠨ
ᠠᠮᠢᠲᠠᠨ ᠤ
ᠰᠡᠳᢈᠢᠯ ᠢ || eji‘yin
mal‘un
amitan‘u
sedkil‘i || ээжийн
малын
амьтны
сэтгэлийг || Тусад нь бичих залгаврын өмнө дарна.

Shift+1 Хувилбар сонгуур
(FVS -
Free variation selector)

ᠠᠲ᠋ᠣᠮ
ᠡᠳ᠋
ᠯᠧᠨ᠋ᠲ
ᠻᠢᠨᠣ᠋
ᠪᠦ᠋ᠦ
|| at(shift+1)om
ed(shift+1)
l;n(shift+1)t
(shift+k)ino(shift+1)
bv(shift+1)v || атом
эд
лент
кино
бүү || Үсгийн онцлог хэлбэрийг гаргахын тулд тухайн үсгийнхээ ард дарна.

Shift+2
(shift+a
shift+e)
Эгшиг тусгаарлагч
(MVS –
Mongolian vowel separator)

ᠪᠠᠶᠢᠨ᠎ᠠ
ᠠᠬ᠎ᠠ
ᢈᠡᠯᠡᠨ᠎ᠡ
ᠪᠢᠴᠢᠯ᠎ᠡ || bayin(shift+a)
ah(shift+a)
kelen(shift+e)
bicil(shift+e) || байна
ах
хэлнэ
бичлээ || Үгээс тусад нь бичих эгшгийн өмнө дарна.
Хялбарчлахын үүднээсshift+a, shift+e дээр мөн байрлуулсан.

Shift+6 Зураас
(soft hyphen)
ᠠᠯᠲᠠᠨ᠆ᠣᠳᠤ
ᠨᠠᠰᠤᠨ᠆ᠤᠷᠲᠤ
ᠮᠡᠨᠳᠦ᠆ᠠᠮᠤᠷ
ᠠᠨᠤ᠆ᠦᠵᠢᠨ
altan(shift+6)odu
nasun(shift+6)urtu
mendv(shift+6)amur
anu(shift+6)vjin		 Алтан-Од
Насан-Урт
Мэнд-Амар
Ану-Үжин		 Монголд хоёроос дээш үгээс бүтсэн нэрийн хоёр дахь үг эгшгээр эхэлж байвал зураас тавьдаг.
Shift+[ Тэг урттай холбогч
(ZWJ-
Zero width joiner)

ᠠᠯᠲᠠᠨ‍ᠣᠳᠤ
ᠨᠠᠰᠤᠨ‍ᠤᠷᠲᠤ
ᠮᠡᠨᠳᠦ‍ᠠᠮᠤᠷ
ᠠᠨᠤ‍ᠦᠵᠢᠨ || altan(shift+[)odu
nasun(shift+[)urtu
mendv(shift+[)amur
anu(shift+[)vjin || Алтан-Од
Насан-Урт
Мэнд-Амар
А. Ану-Үжин || Өвөр Монголд дээрх тохиолдолд залгаж бичих ба эгшгийг үгийн эхний хэлбэрээр нь, гэхдээ титмийг шүд болгон бичдэг.

ᠠ‍
ᠡ‍
ᠣ‍᠂
ᠦ‍ ᠂ || a(shift+[)
e(shift+[)
o(shift+[),
v(shift+[), || А
Э
О.
Ү. || Овгийн эхний үсэг, цагаан толгой гэх мэтэд үсгийг дангаар бичих үед дарна.

Shift+’ Нуруу
(nirugu)

ᠨᠠ᠊ᠷᠣ᠋ || na(shift+’)ro(shift+1) || Наро || Зориудаар нуруу нэмж бичих шаардлагатай үед дарна.

Үсгийн тайлбар

Латин Монгол тэмдэгт Жишээ Дарах товч Кириллээр Тайлбар
Q

ᠥ || ᠥᠳᠦ
ᠥᠰ || qdv
qs || өд
өс


||

W

ᠸ || ᠬᠣᠷᠸᠠ
ᠸᠠᠭᠠᠷ || horwa
wagar || хорвоо
ваар ||

E

ᠡ || ᠡᠵᠢ
ᠡᠨᠡ || eji
ene || ээж
энэ ||

R

ᠷ || ᠷᠠᠰᠢᠶᠠᠨ
ᠠᠷᠪᠠᠨ || rasiyan
arban || рашаан
арван ||

T

ᠲ || ᠲᠡᠷᠡ
ᠲᠡᠮᠡᢉᠡ || tere
temefe || тэр
тэмээ ||

Y

ᠶ || ᠶᠠᠮᠤᠨ ᠭᠤᠷᠪᠠ ᠶᠢᠨ
ᠣᠷᠤᠨ ᠢᠶᠠᠨ
ᠰᠠᠶᠢᠬᠠᠨ ᠰᠠᠶ᠋ᠢᠬᠠᠨ || yamun
gurba‘yin
orun‘iyan
sayiqan
say(shift+1)ihan || яам
гурвын
орноо
сайхан
саяхан || 1. Я гийгүүлэгч бүхий үгэнд шууд бичихэд этгэртэй гарна.
2. -йин, ийан/ийэн нөхцөлийг бичихэд шилбэ хэлбэртэй гарна.
3. Хос эгшгийн бүтцэд бичихэд шууд шилбэ хэлбэртэй гарна.
4. Хос эгшигтэй адил бүтцэд “я” бичих үед ард нь FVS (хувилбар сонгуур) дарахад этгэр хэлбэртэй гарна.

U

ᠤ || ᠤᠯᠤᠰ
ᠤᠬᠠᠭᠠᠨ || ulus
uhagan || улс
ухаан ||

I

ᠢ || ᠢᠨᠢᠶᠡ
ᠢᠵᠢᠯᠢ || iniye
ijili || инээ
ижил ||

O

ᠣ || ᠣᠳᠤ
ᠣᠯᠠᠨ || odu
olan || одоо
олон ||

P

ᠫ || ᠫᠠᠷᠢᠰ
ᠫᠤᠤᠵᠢᠩ || paris
puujishift+n || Парис
пуужин ||

[

ᠺ || || || || Чагтан “Га” үсэг.

A

ᠠ || ᠠᠪᠤ
ᠠᠮᠤᠷ || abu
amur || аав
амар ||

S

ᠰ || ᠰᠠᠷᠠᠨ
ᠰᠤᠪᠤᠳ || saran
subud || саран
сувд || Зарим өвөрмөц бичлэгтэй үгэнд “д” үсгийг хэвтээ бичих хэрэгтэй бол ард нь хувилбар сонгох тэмдэгт (FVS) буюу shift+1 дарна.

D

ᠳ || ᠡᠳᠡ
ᠡᠳ᠋ || ende
ed(shift+1) || энд
эд ||

F

ᢉ || ᢉᠡᠷ
ᢉᢈᠢᠷ || fer
fkir || гэр
хир || Эм үгийн “Гэ”

G

ᠭ || ᠭᠠᠯ
ᠭᠠᠷᠴᠠᠭ || gal
garcag || гал
гарчиг || Эр үгийн “Га”

H

ᠬ || ᠬᠠᠤᠯᠢ
ᠬᠠᠴᠢᠨ || hauli
hacin || хууль
хачин || Эр үгийн “Ха”

J

ᠵ || ᠵᠢᠯ
ᠵᠠᠷᠢᠮ || jil
jarim || жил
зарим ||

K

ᢈ || ᢈᠡᠷᠪᠡ
ᢈᠡᠯᠡ || kerbe
kele || хэрвээ
хэл || Эм үгийн “Хэ”

L

ᠯ || ᠯᠠ
ᠯᠤᠤᠪᠠᠩ || la
luuba(shift+n) || лаа
лууван ||

Z

ᠽ || ᠠᠽᠢ
ᠽᠠᠨᠳᠠᠨ || azi
zandan || ази
зандан ||

X

ᠱ || ᠱᠠᠭᠠᠷᠳᠠ
ᠵᠢᠱᠢᠶᠡᠯᠡ || xagarda
jixiyel || шаард
жишээл ||

C

ᠴ || ᠴᠠᠭᠠᠨ
ᠴᠢᠮᠡᢉᠡ || cagan
cimefe || цагаан
чимээ ||

V

ᠦ || ᠦᠨᠦᠷ
ᢈᠦᠮᠦᠨ || vnvr
kvmvn || үнэр
хүмүүн ||

B

ᠪ || ᠪᠢ
ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ || bi
bagatur || би
баатар ||

N

ᠨ || ᠠᠯᠲᠠᠨ
ᠨᠠᠷᠠ || altan
nara || алтан
нар ||

M

ᠮ || ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
ᠮᠥᠩᢈᠡ || mo(shift+n)gol
mq(shift+n)ke || Монгол
мөнх ||

Шифттэй дарагдах болон гадаад үсгүүд

Латин Монгол тэмдэгт Жишээ Дарах товч Кириллээр Тайлбар
Shift+A 
᠎ᠠ

|| ᠪᠠᠶᠢᠨ᠎ᠠ
ᠠᠬ᠎ᠠ || bayinshift+a
ahshift+a || байна
ах || Үгийн адагт орсон орхиц А (эгшиг тусгаарлагч MVS тэмдэгтийн хамт)

Shift+E 
᠎ᠡ

|| ᢈᠡᠨ᠎ᠡ
ᠨᠡᠷ᠎ᠡ || gen(shift+e)
ner(shift+e) || гэнэ
нэр || Үгийн адагт орсон орхиц Э (эгшиг тусгаарлагч MVS тэмдэгтийн хамт)

Shift+N 
ᠩ

|| ᠠᠩᠬ᠎ᠠ
ᠡᠩᢈᠡ || a(shift+n)h(shift+a)
e(shift+n)ke || анх
энх || Их инхлэг

Shift+L 
ᡀ

|| ᡀᠠᠭᠪᠠ
ᡀᠠᠰᠠ || (shift+l)agba
(shift+l)asa || лхагва
Лхас || “Лх”

; 
ᠧ

|| ᠸᠧᠪ
ᠯᠧᠨᠢᠨ || w;b
l;nin || веб
ленин || Гадаад үгийн “Е”

Shift+K 
ᠻ

|| ᠻᠢᠨᠣ᠋
ᠻᠢᠷᠢᠯᠯ || (shift+k)ino(shift+1)
(shift+k)irill || кино
кирилл || Гадаад үгийн “К”

Shift+F 
ᠹ

|| ᠹᠠᠻᠰ
ᠹᠧᠷᠮ || (shift+f)a(shift+k)s
(shif+f);rm || факс
ферм || Гадаад үгийн “Ф”

Shift+C 
ᠼ

|| ᠼᠢᠷᠻᠣᠨ
ᠸᠠᠻᠼᠢᠨ || (shift+c)ir(shift+k)on
wa(shift+k)(shift+c)in || циркон
вакцин || Гадаад үгийн “Ц”

Shift+H 
ᠾ

|| ᠾᠷᠣᠮ
ᠾᠯᠣᠷ || (shift+h)rom
(shift+h)lor || хром
хлор || Гадаад үгийн “Х”

Shift+J 
ᠿ

|| ᠿᠦᠷᠨᠠᠯ
ᠿᠦᠻᠣᠸ || (shift+j)vrnal
(shift+j)v(shift+k)ow || журнал
Жуков || Гадаад үгийн “Ж”

Shift+Q 
ᡂ

|| ᡂᠢ || (Shift+q)i || чий || Хятад хэлний “qi” үеийг тэмдэглэх тусгай үсэг.

Shift+Z 
ᡁ

|| ᡁᠢᠯᠢ || (shift+z)ili || Жыли || Хятад хэлний “жы” үеийг тэмдэглэх тусгай үсэг.

Retrieved from "https://wiki.mngl.net/index.php?title=Ажил_үүргийн_жагсаалт&oldid=54"